W filmie Wojciecha Marczewskiego „Dreszcze”, którego akcja toczy się w czasach stalinowskich, jest scena, w której uczniowie recytują z pamięci fragmenty „Pana Tadeusza”. Jeden z uczniów nie może sobie przypomnieć tekstu, za co nauczyciel bije go linijką po palcach. Ukarany uczeń wybucha: „Ja chromolę takie mydło! Dzieci się nie bije!” i oburzony wraca do ławki.

Czy jakiekolwiek słowniki rejestrują owo „chromolenie mydła” jako frazeologizm? Jeśli tak, to skąd się on wziął?

Szanowni Państwo,
proszę o rozstrzygnięcie, jak powinnam zapisać:
dzwonić do komisariatu
czy
na komisariat?
Podobnie: do komendy czy na komendę, do pogotowia czy na pogotowie?
Ponadto:
te dziewięć dni były mu potrzebne
czy
te dziewięć dni było mu potrzebne?
Z poważaniem
AK

Szanowni Państwo!
proszę o pomoc w odmianie nazwy miejscowości Huta Poręby. Z tego, co udało mi się dowiedzieć, jest to wioska powstała po połączeniu Poręb, Jasionowa i Huty. Myślę więc, że powinno się nazwę tę zapisywać z łącznikiem i odmieniać oba jej człony. Jednak np. na stronie gminy Nozdrzec, w której leży Huta Poręby, widnieje zapis bez dywizu. Co więcej, spotkałam się z przypadkami odmiany jedynie pierwszego członu nazwy i traktowania drugiego, jakby był rzeczownikiem w dopełniaczu.

Dzień dobry,

chciałabym zapytać, czym różnią się znaczeniowo takie określenia jak: introwersja i introwertyzm? Czy któreś z nich zarezerwowane jest dla danej dziedziny naukowej lub być może jedno z nich zawiera w sobie również drugie, będąc bardziej ogólnym?

Dziękuję za odpowiedź,

Justyna

Uprzejmie proszę o wyjaśnienie kwestii odmiany słowa ksero. Czy dopuszczalna jest odmiana typu: „Umówmy się przy kserze”, „Zostaw mi to w kserze na I piętrze”? Myślę tu, naturalnie, o mowie potocznej.:-)
Pozdrawiam

Szanowni Państwo,
czy wyrażenie natenczas, zapisywane jako jedno słowo, odnosi się jedynie do czasu przeszłego (taki przykład znalazłem w słowniku), czy też można go użyć w czasie przyszłym, np. mówiąc: natenczas przyjdę?

Z poważaniem
Miłośnik Polszczyzny

Szanowna Poradnio,
jak zapisać połączenie nazwy gatunkowej i własnej: motyl morpho menelaus czy motyl Morpho Menelaus? Czy marki popularnego motocykla (Ural) można używać jako rzeczownika pospolitego (przyjechał na uralu?).
Pozdrawiam serdecznie
Dorota

Nurtuje mnie pewna kwestia. Czy istnieje jedno słowo, które określałoby sześciokrotne zwiększenie się danej rzeczy? Mamy podwoić, potroić, poczworzyć (znalazłam na Państwa stronie), popiątnić, a nie mogę znaleźć odpowiedników dla zwiększenia się czegoś sześciokrotnie, siedmiokrotnie, ośmiokrotnie itd. Czy istnieją takie odpowiedniki?

Serdecznie pozdrawiam

Szanowni Państwo,

ostatnio coraz częściej spotykam się z formą przy środzie, przy weekendzie, ale też np. przy chorobie czy przy przerwie. Brzmi to dla mnie jak jakiś regionalizm, lecz zewsząd docierają do mnie podobne zwroty i zaczęłam się zastanawiać, czy to ja jestem niezaznajomiona z inną poprawną wersją, czy też rozpowszechniła się forma niepoprawna. Jeśli to drugie – czy wiadomo, skąd się to wzięło i z jakiego regionu pochodzi?

Z poważaniem,

Skąd wzięła się, używana nagminnie przez notariuszy, forma „stawający do aktu”?

Można stawać (do boju, a więc i do aktu zapewne), byliby to więc „stający do aktu”. Można stawić się u notariusza, zatem teoretycznie mógłby być „stawiający się do aktu”. Formy „stawający” nie widzę w słownikach i razi mnie ona przy czytaniu każdego współczesnego aktu notarialnego.

Pozdrawiam serdecznie

Stanisław Winiecki